EIA & EM PROJECTS - MỘT SỐ DỰ ÁN VỀ MÔI TRƯỜNG ĐÃ THỰC HIÊN

Các cán bộ của CeREC đã chủ trì hoặc tham gia nhiều dự án Đánh giá tác động môi trường (ĐTM ) và giám sát môi trường  (GSMT) của  nhiều loại dự án phát triển khác nhau như: phát triển thủy điểm, nhiệt điện và điện hạt nhân;  xây dựng đập thủy lợi; xây dựng đường giao thông và xây dựng cảng biển; phát triển khai thác khoáng sản,... Dưới đây giới thiệu một số dự án chính đã thực hiện.

Tên dự án: Giám sát biến động khu hệ cá, hướng dẫn nuôi cá và đánh bắt cá trên sông Mã do tác động của Dự án Thủy điện Trung Sơn
Nhiệm vụ: Thiết kế và thực hiện khảo sát nghiêm ngặt và giám sát tình hình và hoạt động của quần thể cá và nghề cá trên sông Mã trong thời gian thực hiện và vận hành dự án, dẫn đến đánh giá chi tiết các tác động có thể xảy ra do nhà máy thủy điện Trung Sơn và xây dựng các biện pháp giảm thiểu liên quan.
Cơ quan quản lý: Ngân hàng Thế giới và Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn
Thời gian: 2016-2019

Tên dự án: Khảo sát môi trường sinh thái khu vực đổ thải ngoài biển Dự án đầu tư xây dựng công trình Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 2, tỉnh Hà Tĩnh
Nhiệm vụ: Lập Báo cáo khảo sát môi trường sinh thái điểm đổ thải ngoài biển dự án Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 2 theo các quy định hiện hành của Nhà nước Việt Nam. Bao gồm các nội dung khảo sát môi trường sinh thái về thực vật phù du, động vật phù du, sinh vật đáy biển, cá biển và đánh giá ảnh hưởng của việc đổ thải đến môi trường sinh thái biển
Cơ quan quản lý: Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điện 1 (PECC1), Hà Nội.
Thời gian thực hiện: 6-8/2014

Tên dự án: Đánh giá tác động môi trường sinh thái của dự án điều tra khảo sát, đánh giá môi trường kỹ thuật và môi trường sinh thái công trình điện hạt nhân 1 Ninh Thuận.
Nhiệm vụ: Dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư, Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điện 4 (PECC4) làm tư vấn khảo sát, đảm nhiệm các công tác điều tra khảo sát, đánh giá môi trường kỹ thuật và môi trường sinh thái. Các cán bộ của Trung tâm Tài nguyên, Môi trường và Biến đổi khí hậu (CeREC) được mời thực hiện nhiệm vụ đánh giá tác động môi trường sinh thái của Dự án. Phạm vi khu vực điều tra, đánh giá (vùng nghiên cứu) là khu vực có bán kính 30 km kể từ địa điểm dự kiến xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 (thôn Vĩnh Tường, xã Phước Dinh, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận) và vùng biển cách bờ Ninh Thuận 10 km đối với sinh vật biển. Các mục tiêu cụ thể do cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Xác định các khu vực giàu đa dạng sinh học và các hệ sinh thái nhạy cảm môi trường trong vùng nghiên cứu
- Xác định các giá trị đa dạng sinh học quan trọng trong vùng nghiên cứu; chú trọng các giá trị có tầm quan trọng bảo tồn quốc gia và quốc tế.
- Xác định hiện trạng khai thác, sử dụng và quản lý bảo vệ tài nguyên sinh vật trên cạn, nghề cá và các nguồn lợi thủy sản khác trong vùng nghiên cứu.
- Xác định các tác động tiêu cực (bao gồm cả tự nhiên và nhân tác) đến môi trường sinh vật hiện nay trong vùng nghiên cứu.
- Dự báo các tác động của Dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 đến các giá trị đa dạng sinh học và các nguồn lợi sinh vật trong vùng nghiên cứu và khả năng ngăn ngừa, giảm thiểu các tác động tiêu cực của Dự án đến môi trường    sinh vật.
- Trên cơ sở đó đánh giá tính phù hợp của vị trí dự kiến xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1.
Cơ quan quản lý: Limited Liability Company Energoprojecttechnology ( EPT), Liên bang Nga; Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điện 4 (PECC4).
Thời gian thực hiện: 12/2011 - 9/2012

Tên dự án: Soạn thảo tài liệu hướng dẫn đánh giá tác động môi trường cho các dự án thủy điện nhỏ ở Việt Nam
Nhiệm vụ: Xây dựng và ban hành tài liệu "Hướng dẫn đánh giá tác động môi trường cho các dự án thủy điện nhỏ ở Việt Nam" nhằm hỗ trợ các cơ quan quản lí, chủ đầu tư và các công ty, chuyên gia tư vấn môi trường nâng cao năng lực thực hiện đánh giá tác động môi trường nói riêng và bảo vệ môi trường nói chung. Các nhiệm vụ cụ thể do cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Nghiên cứu và tổng quan các nghị định, thông tư, hiệp ước… quốc gia và quốc tế có liên quan.
- Viết hướng dẫn các vấn đề có liên quan tới các hệ sinh thái thủy sinh (bao gồm cả bảo vệ lưu vực) và các hệ sinh thái trên cạn (bao gồm cả bảo vệ lưu vực)
- Tổ chức các khoá đào tạo, tập huấn cho cán bộ cơ sở
Cơ quan quản lý: Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB Vietnam), Bộ Công Thương
Thời gian thực hiện: 12/2009 - 6/2010

Tên dự án: Đánh giá tác động của Dự án thủy điện Trung Sơn đến các khu bảo tồn và đa dạng sinh học trên cạn.
Nhiệm vụ: Công trình Thủy điện Trung Sơn sẽ được xây dựng trên sông Mã với vị trí tuyến đập thuộc địa bàn xã Trung Sơn, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Công trình Thủy điện Trung Sơn sẽ tác động đến 3 khu bảo tồn thiên nhiên nằm trong lưu vực là: KBTTN Xuân Nha, KBTTN Pù Hu và KBTTN Hang Kia – Pà Cò. Sau khi xem xét Bản dự thảo ĐTM của PECC4, Ngân hàng Thế giới và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã quyết định thực hiện một số nghiên cứu bổ sung để đánh giá chi tiết và xây dựng các kế hoạch giảm thiểu cụ thể cho một số lĩnh vực có thể bị ảnh hưởng bởi TĐTS, trong đó có hợp phần về các KBTTN và đa dạng sinh học trên cạn. Các nhiệm vụ cụ thể do cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Xác định các hợp phần ĐDSH có tầm quan trọng quốc gia và quốc tế hiện có trong mỗi KBTTN (gồm các loài, các quần xã/ hệ sinh thái có tầm quan trọng bảo tồn toàn cầu).
- Xác định các mối đe doạ hiện có đối với ĐDSH và xu thế của ĐDSH trong trường hợp không có TĐTS.
- Dự báo các tác động tiềm năng của TĐTS tới ĐDSH trên cạn và các KBTTN
- Đánh giá năng lực quản lý của các KBTTN
- Xây dựng Kế hoạch hành động cho việc giảm thiểu các tác động tiêu cực của TĐTS và duy trì được các giá trị ĐDSH cơ bản của các KBTTN.
Cơ quan quản lý: Ngân hàng Thế giới (WB Vietnam), Ban quản lý Dự án Thủy điện Trung Sơn
Thời gian thực hiện: 5 - 12 /2008

Tên dự án: Đánh giá hiện trạng đa dạng sinh học và tác động luỹ tích của các dự án thuỷ điện và các hoạt động phát triển khác đến đa dạng sinh học ở lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn, tỉnh Quảng Nam; thuộc dự án ADB/TA 4713-VIE " Xây dựng năng lực đánh giá tác động môi trường chiến lược cho ngành Thuỷ điện Việt Nam"
Nhiệm vụ: Dự án hỗ trợ kỹ thuật của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) “Xây dựng năng lực đánh giá tác động môi trường chiến lược cho ngành thuỷ điện Việt Nam” do Bộ Tài nguyên và Môi trường, phối hợp với Tổng công ty Điện lực Việt Nam và Bộ Công nghiệp chủ quản. Mục tiêu của dự án là:
- Xây dựng năng lực cho Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng công ty Điện lực Việt Nam, Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư và các cơ quan nhà nước liên quan về việc đánh giá tác động môi trường chiến lược và vận dụng nó cho việc quản lý tổng hợp vùng đầu nguồn.
- Thử nghiệm xây dựng báo cáo đánh giá môi trường chiến lược hoàn chỉnh cho qui hoạch phát triển thuỷ điện ở lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn, Miền trung Việt Nam.
- Rút ra và chia sẻ các bài học kinh nghiệm với Chính phủ và các đối tác phát triển khác kể cả các nhà tài trợ và các tổ chức phí chính phủ.
Các nhiệm vụ cụ thể do cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Nghiên cứu và tổng quan các tài liệu về các loài sinh vật trên cạn và thuỷ sinh và thảm thực vật trong vùng nghiên cứu, xác định các giá trị đa dạng sinh học và tình trạng đe doạ của chúng.
- Thu thập các tư liệu về các loài sinh vật trên cạn và thuỷ sinh ở cả vùng thượng du và hạ du vùng dự án.
- Đánh giá các tác động luỹ tích của các dự án thuỷ điện và các công trình phát triển khác đến đa dạng sinh học trên cạn và thuỷ sinh, các loài khác nhau bao gồm cả các tổn thất đối với cuộc sống của người dân địa phương sinh sống dựa vào săn bắn và đánh bắt động vật
- Xem xét và phát hiện các xung đột tiềm năng hoặc phối hợp với các công trình phát triển trong vùng dự án; xây dựng hệ thống giám sát và các yếu tố chỉ thị hiệu quả phù hợp với các giá trị đa dạng sinh học.
- Xây dựng các chương trình đặc thù để giám sát và giảm thiểu các tác động dự báo.
- Lồng ghép các kết quả thu được qua tham vấn cộng đồng việc đánh giá và các giải pháp đề xuất cho phát triển thuỷ điện.
Cơ quan quản lý: International Centre for Environment Management (ICEM), Australia.
Thời gian thực hiện: 10/2006 - 9/2007

Tên dự án: Đánh giá tác động môi trường Dự án thuỷ điện Sông Bung 4, thuộc Dự án ADB/TA 4625 – VIE.
Nhiệm vụ: Dự án thuỷ điện Sông Bung 4 thuộc vùng thượng nguồn sông Vu Gia, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, miền Trung Việt Nam. Mục tiêu của đánh giá môi trường là rà soát lại Báo cáo đánh giá tác động môi trường do Công ty Tư vấn Điện lực 3 xây dựng khi tiến hành nghiên cứu khả thi Dự án thuỷ điện và xây dựng và cập nhật Báo cáo đánh giá tác động môi trường (EIA) phù hợp với Chính sách môi trường (2002) và Hướng dẫn đánh giá môi trường (2003) của ADB và Chính phủ Việt Nam. Các nhiệm vụ cụ thể do các cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Rà soát báo cáo ĐTM hiện có về hợp phần hệ sinh thái trên cạn và các tài liệu liên quan.
- Tiến hành khảo sát hiện trường đánh giá sự đa dạng của hệ thực vật, động vật và tài nguyên rừng.
- Xác định các loài quan trọng, các kiểu thảm thực vật chính, xác định kích thước quần thể khi có thể.
- Đánh giá tình trạng suy thoái các loài và các nguy cơ đe doạ đối với các loài động vật, thực vật và tài nguyên rừng.
- Đánh giá các tác động tiềm năng của Dự án thuỷ điện đối với các loài động thực vật và rừng.
- Đề xuất các biện pháp ngăn ngừa hoặc giảm thiểu các tác động tiêu cực của Dự án thuỷ điện.
Cơ quan quản lý: Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Công ty SWECO International
Thời gian thực hiện: 1 - 5/2006

Tên dự án: Khảo sát, đánh giá và xác định lại các tác động đến môi trường tự nhiên của Dự án thuỷ điện A Vương, huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam
Nhiệm vụ: Rà soát, cập nhật Báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án thuỷ điện A Vương do Công ty Tư vấn và Xây dựng điện lực 2 thực hiện. Điều tra khảo sát bổ sung về hiện trạng và tác động đến đa dạng sinh học trên cạn. Các nhiệm vụ cụ thể do các cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Nghiên cứu hiện trạng thảm thực vật, đa dạng sinh học động vật, thực vật trên cạn vùng Dự án.
- Phân tích các yếu tố địa thực vật vùng dự án, xây dựng bản đồ thảm thực vật vùng dự án.
- Phân tích giá trị kinh tế và bảo tồn của hệ động vật và thực vật vùng Dự án
- Dự báo các tác động của Dự án thuỷ điện A Vương và đề xuất các giải pháp ngăn ngừa, giảm thiểu các tác động tiêu cực.
Cơ quan quản lý: Công ty Tư vấn và Xây dựng điện lực 2 (PECC2), thuộc Tổng Công ty điện lực Việt Nam
Thời gian thực hiện: 12/2005 - 2/2006

Tên dự án: Khảo sát đánh giá tác động môi trường của Dự án Thuỷ Điện Sơn La
Nhiệm vụ: Dự án nhằm mô tả, phân tích hiện trạng môi trường khu vực Dự án dự kiến, xác định các vấn đề tồn tại; Phân tích, dự báo và đánh giá các tác động của Dự án đối với từng thành phần môi trường trong giai đoạn xây dựng, tích nước và giai đoạn vận hành; Đánh giá tổng hợp các tác động của Dự án đối với môi trường, trên cơ sở đó đề ra các biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực, phát huy các tác động tích cực; và đề ra chương trình giám sát và quản lý môi trường. Các nhiệm vụ cụ thể do các cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Mô tả, phân tính hiện trạng thảm thực vật, đa dạng sinh học hệ thực vật và động vật trong vùng dự án.
- Phân tích, dự báo các tác động của Dự án đối với đa dạng sinh học thực vật, động vật ở cạn.
- Đề xuất các giải pháp ngăn ngừa, giảm thiểu các tác động tiêu cực, phát huy các tác động tích cực.
Cơ quan quản lý: Tổng Công ty điện lực Việt Nam
Thời gian thực hiện: 4 - 6/2005

Tên dự án: Đánh giá đa dạng sinh học vùng Dự án khai thác vàng Đak Sa, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam
Nhiệm vụ: Dự án khai thác vàng Phước Sơn do Công Ty New Vietnam Mining Corporation và Công Ty Công Nghiệp Miền Trung làm chủ. Vùng dự án thuộc huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Các hoạt động vận hành và hoạt động khai thác ở giai đoạn 1 diễn ra trên diện tích khoảng 2 km2, thuộc xã Phước Đức và sát ranh giới với Khu bảo tồn thiên nhiên Sông Thanh nên sẽ gây ra các tác động trực tiếp đến tài nguyên đa dạng sinh học của Khu bảo tồn. Các nhiệm vụ cụ thể do các cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Tổng quan các tư liệu hiện có về đa dạng sinh học (động vật, thực vật trên cạn và cá) và xây dựng danh lục các loài có mặt trong vùng Dự án khai thác vàng Đak Sa.
- Tiến hành điều tra khảo sát hiện trường tại sinh cảnh trọng yếu và xác định sự hiện diện của các loài trong vùng dự án.
- Mô tả các loài động vật và thực vật ưu thế, cũng như độ phong phú và sự phân bố tổng quát của chúng trong vùng.
- Xây dựng bản đồ hiện trạng thảm thực vật.
- Xác định sự tồn tại của các loài hiếm, các loài bị đe doạ, và các loài có ý nghĩa bảo tồn cấp quốc gia và cấp toàn cầu.
- Xây dựng báo cáo kỹ thuật và đưa ra các kiến nghị về yêu cầu xây dựng báo cáo đánh giá tác động môi trường đầy đủ (ĐTM), dự báo các tác động môi trường và đề xuất các biện pháp ngăn ngừa, giảm thiểu.
Cơ quan quản lý: Công ty Knight Piesold Ltd và Công ty New Vietnam Mining Corporation .
Thời gian thực hiện: 10 - 11/2003

Tên dự án: Đánh giá tác động môi trường của Dự án phát triển thuỷ lợi tả ngạn sông Nậm Ngừm thuộc đồng bằng Viên Chăn, huyện Thoulakhom, Viên Chăn, CHDCND Lào
Nhiệm vụ: Dự án nhằm đánh giá hiện trạng tài nguyên và môi trường vùng Dự án và những vấn đề có liên quan; Dự báo và đánh giá tác động của Dự án đến tài nguyên, môi trường và các hệ sinh thái bao gồm cả tác động tích cực và tiêu cực; Đề xuất các giải pháp giảm nhẹ các tác động tiêu cực đến môi trường trên quan điểm phát triển bền vững. Các nhiệm vụ cụ thể do các cán bộ CeREC thực hiện gồm:
- Đánh gia hiện trạng tài nguyên sinh vật vùng Dự án
- Dự báo và đánh giá các tác động của Dự án đến tài nguyên sinh vật
- Đề xuất các giải pháp ngăn ngừa, giảm thiểu các tác động tiêu cực.
Cơ quan quản lý: Công ty Tư vấn Xây dựng Thuỷ lợi 1
Thời gian thực hiện: 87/1999 - 1/2000